Tuy nhiên, sau hơn nửa tháng triển khai thực hiện, công việc này còn nhiều khó khăn, phức tạp cùng không ít băn khoăn của cả người dân và cơ sở khám chữa bệnh khi Bộ Y tế vẫn chưa xây dựng được phần mềm quản lý bệnh viện (BV) thống nhất cả nước.

Ngổn ngang

Theo Bộ Y tế, trước đây, công tác lưu trữ thông tin về bệnh nhân tại các cơ sở y tế từ thời điểm làm thủ tục nhập viện đến khi xuất viện đều phải thực hiện trên giấy tờ, sổ sách, khiến lượng thông tin lưu trữ quá lớn, công tác tìm kiếm khó khăn.

Quy định về việc thực hiện hồ sơ bệnh án điện tử (Thông tư 46) được xem là hướng đi cần thiết và có ý nghĩa lớn trong việc nâng cao khả năng chăm sóc sức khỏe cho người dân và việc tương tác, trao đổi thông tin, phối hợp giữa các BV trong nước, hòa nhập với xu hướng chung của thế giới.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Phạm Thanh Việt, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp BV Chợ Rẫy, Thông tư 46 mới chỉ là cơ sở pháp lý để các BV bắt tay thực hiện, còn việc triển khai ra sao, thực hiện như thế nào thì hoàn toàn vẫn chưa biết. Trong thời gian đầu, hầu hết các BV đều phải tự mò mẫm và mỗi BV lại có một cách triển khai khác nhau theo kiểu mạnh ai nấy làm, khiến cho việc thống nhất, đồng bộ, phối hợp giữa các BV gặp nhiều khó khăn.

“Quan trọng của bệnh án điện tử là phải có sự liên thông liên kết giữa các cơ sở y tế, vì một bệnh nhân không chỉ đi khám chữa bệnh ở một BV mà có thể điều trị tại nhiều BV khác nhau, khi liên kết được những thông tin này thì bệnh án điện tử mới trở nên thực chất. Bộ Y tế cần đưa ra một mẫu bệnh án điện tử chuẩn áp dụng cho tất cả các BV trên toàn quốc để khi cần các BV có thể truy xuất, trích xuất thông tin của bệnh nhân ở các BV khác. Nếu không thì khi bệnh nhân chuyển tuyến vẫn buộc phải làm thủ tục bằng giấy và đến BV tuyến sau lại phải thực hiện lại hồ sơ bệnh án từ đầu, việc triển khai bệnh án điện tử sẽ chỉ là nửa vời”, bác sĩ Phạm Thanh Việt đề xuất.

Bác sĩ xem bệnh án điện tử để điều trị cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM. Ảnh: Hoàng Hùng

Đồng quan điểm, bác sĩ Dương Đức Hùng, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp BV Bạch Mai (Hà Nội), cho biết để triển khai được bệnh án điện tử, có rất nhiều công việc phải làm, không thể hoàn thành trong ngày một ngày hai. Trước tiên phải xây dựng được phần mềm quản lý dữ liệu. Phần mềm dữ liệu này phải rất lớn nên BV và đối tác công nghệ thông tin của BV cần có thời gian để lên phương án hoàn thiện. Chưa kể, hiện nay yếu tố quan trọng để thực hiện bệnh án điện tử là chữ ký điện tử của bác sĩ. Tuy nhiên về mặt pháp lý, hiện nay, chữ ký điện tử của các bác sĩ vẫn chưa được công nhận mà chỉ căn cứ vào chữ ký trên giấy của bác sĩ điều trị.

Dù xác định còn nhiều khó khăn, cần thời gian thực hiện bệnh án điện tử, nhưng BV Bạch Mai cũng đã triển khai một số giải pháp ứng dụng công nghệ nhằm giảm bớt các thủ tục hành chính cho người bệnh, như mỗi bệnh nhân khi đến khám chữa bệnh sẽ có mã số định danh (ID) để quản lý suốt đời, thanh toán viện phí áp dụng hóa đơn điện tử thanh toán một lần.

Thực hiện theo từng giai đoạn

Theo Bộ Y tế, mặc dù trong giai đoạn đầu hiện nay, việc lập hồ sơ bệnh án điện tử còn nhiều khó khăn, vướng mắc, nhưng vẫn phải quyết tâm triển khai thực hiện nhằm mang lại thuận lợi nhất cho người bệnh và cơ sở khám chữa bệnh. Việc áp dụng hồ sơ bệnh án điện tử không đơn giản mà đòi hỏi có thời gian và sự đầu tư thích đáng, nên để các cơ sở khám chữa bệnh chủ động, Bộ Y tế đã chia thành từng giai đoạn thực hiện.

Theo đó, giai đoạn 1 từ năm 2019-2023, các BV hạng 1 trở lên chủ động nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin tại cơ sở để triển khai hồ sơ bệnh án điện tử theo quy định. Giai đoạn 2 từ năm 2024-2028, tất cả các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc phải triển khai hồ sơ bệnh án điện tử. 

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến nêu rõ, hồ sơ bệnh án điện tử sẽ là một đột phá lớn trong ngành y tế, giúp lược bỏ nhiều công đoạn trong quá trình khám chữa bệnh, đồng thời tiết kiệm đáng kể thời gian của người bệnh cũng như y bác sĩ. Đặc biệt, nguyên tắc thực hiện hồ sơ bệnh án điện tử là mỗi người bệnh chỉ có một mã số quản lý, lưu trữ hồ sơ tại một cơ sở khám chữa bệnh nên Bộ Y tế yêu cầu, hồ sơ bệnh án điện tử phải tuân thủ nghiêm việc bảo vệ thông tin cá nhân. Cùng với đó phần mềm hồ sơ quản lý sức khỏe người dân bảo đảm liên thông, đồng bộ giữa các cơ sở khám chữa bệnh.

Theo ông Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế), bệnh án điện tử giúp người bệnh không phải lưu trữ tất cả loại giấy tờ khi đi khám chữa bệnh. Người bệnh không phải lo lắng nếu làm mất kết quả xét nghiệm, không phải hoang mang khi đọc chữ viết của bác sĩ, đồng thời dễ dàng so sánh từng chỉ số xét nghiệm, kết quả khám sức khỏe tổng quát định kỳ. Khi kết hợp với việc triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử giúp người bệnh tự quản lý thông tin sức khỏe liên tục, suốt đời của mình, từ đó chủ động phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe bản thân. Tuy nhiên, khó khăn lớn hiện nay khi triển khai bệnh án điện tử là vấn đề hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu của các BV chưa đồng bộ.

Về vấn đề này, ông Tường cho biết, cục đang xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật để làm giao thức kết nối giữa các phần mềm bệnh án điện tử, hồ sơ sức khỏe điện tử, phần mềm quản lý trạm y tế xã/phường/thị trấn và phần mềm ứng dụng ở các BV với nhau. Các phần mềm này phải thống nhất, tránh tình trạng mỗi nơi một kiểu và việc chia sẻ liên kết phải bảo đảm nguyên tắc bảo mật, an toàn thông tin của người bệnh và BV.