Hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7” năm 2020

SỰ TRỞ VỀ VỚI NHỮNG RỐI LOẠN TÂM LÝ

             Sau khi được giải cứu thành công, những phụ nữ và trẻ em gái, nạn nhân chủ yếu của nạn buôn bán người, thường rơi vào tình cảnh dở dang, với nhiều biểu hiện bất thường về tâm lý. Công tác điều trị tâm lý cho họ rất vất vả, gặp nhiều trở ngại.Trải qua những biến cố lớn, các nạn nhân bị buôn bán trở về mang trong mình những tổn thương. Giúp họ hàn gắn những vết thương tâm hồn là nhiệm vụ khó khăn của các chuyên gia tâm lý, cán bộ công tác xã hội…

                                                                  Ảnh Internet

           Trải qua những biến cố, và sự kiện sang chấn, họ gặp phải những khó khăn tâm lý ở các mức độ khác nhau. Có người chỉ gặp một số khó khăn nhỏ. Nhưng cũng có những người gặp phải tổn thương tâm lý nghiêm trọng. Những cá nhân bị cưỡng bức tình dục trong các nhà chứa, bị đánh đập dã man hoặc bị ép dùng quá nhiều thuốc kích thích, hay ma túy có thể rơi vào tình trạng loạn thần, mọi cảm xúc và hành vi thay đổi bất thường, mất hoặc kém kiểm soát. trầm cảm, lo âu, rối loạn giấc ngủ, stress… Với những em gái tuổi vị thành niên bị buôn bán và xâm hại tình dục thì dễ sử dụng các chất gây nghiện, một phần là ở nước ngoài bị ép sử dụng, phần nữa là cách để đối đầu với những căng thẳng tâm lý sau khi trở về. Một số người có thể gặp những tâm lý như: Rất tự ti, hình ảnh bản thân thấp kém; Nỗi uất ức, tức giận chưa được giải tỏa, dễ cáu giận; Tự làm tổn thương cơ thể (cứa tay chân, đập đầu, đập người vào tường, cửa…) là một cách để tạm giải tỏa nỗi đau về tinh thần; Nhiều em gái dễ dàng có quan hệ tình dục với người lạ, người mới quen đó là hậu quả tâm lý của việc bị xâm hại tình dục sớm. Có những người bị đưa đi nước ngoài làm vợ, được đối xử không quá tệ, chỉ phải đi làm vất vả và bất đồng ngôn ngữ, phong tục tập quán. Nhưng phổ biến là tình trạng luôn có cảm giác mất an toàn, cảnh giác quá mức. Nhiều phụ nữ luôn bị ám ảnh bởi nỗi sợ hãi bị bán trở lại, sợ hãi bị trả thù vì đã nói ra tên kẻ buôn người. Nhiều người tự dằn vặt bản thân vì cảm giác mình bẩn thỉu, ko xứng đáng. Nhiều phụ nữ, trẻ em gái có lối sống tách biệt, có cảm giác cô đơn vì cho rằng mình khác biệt với mọi người. Ngoài ra họ còn có một số biểu hiện khác như: đau đầu, đau bụng, mất ngủ kéo dài... Những căn bệnh lây truyền qua đường tình dục mà họ mắc phải, cũng khiến họ tự ti, bi quan. có những khó khăn về hoàn cảnh gia đình nên không được can thiệp tâm lý lâu dài và tổng thể. Chuyên gia tâm lý không chỉ làm việc với vấn đề, sự kiện gây sang chấn khi bị bán, mà còn phải hàn gắn những tổn thương trước đó của các nạn nhân. Có nhiều phương pháp tiếp cận trong tư vấn, trị liệu tâm lý cho nạn nhân. Tuy nhiên có một số cách tiếp cận phổ biến như: gúp nạn nhân thay đổi nhận thức, hành vi để họ đối đầu lại với các sự kiện sang chấn làm giảm nhẹ sự ảnh hưởng khi nhớ tới khoảnh khắc khó khăn trong cuộc đời, giúp xây dựng tương lai, củng cố niềm tin. Hay liệu pháp nhân văn giúp họ làm lành vết thương và được chấp nhận là chính mình, được thấu hiểu, từ đó họ tự đưa ra các cách ứng phó phù hợp với những vấn đề của bản thân. Một cách tiếp cận khác cũng được sử dụng trong hỗ trợ tâm lý cho họ là tư vấn dựa trên xây dựng các câu chuyện: Mỗi người đều có những câu chuyện khác nhau, bên cạnh những câu chuyện buồn, bi thương đang bao trùm tâm trí họ thì cũng có những câu chuyện vui, mạnh mẽ, hạnh phúc… mà có thể họ tạm thời lãng quên; việc khơi gợi, xây dựng và duy trì các câu chuyện tích cực về bản thân, về cuộc sống, về con người có thể giúp họ có cái nhìn khác đi và trở nên mạnh mẽ hơn.  Ngoài tư vấn, trị liệu tâm lý cá nhân thì lớp “phát triển cá nhân” là một dạng tập huấn mang tính trị liệu được thực hiện trong giai đoạn đầu để bệnh nhân bày tỏ cảm xúc của mình thông qua các hoạt động mang tính nghệ thuật như vẽ tranh, hay chuyển động cơ thể (múa tự do) và các bài tập, trò chơi tương tác với các thành viên trong lớp. Hoạt động này giúp mỗi các nhân cảm thấy mình được chia sẻ và có sự đồng cảm trong nhóm, giúp họ được giải tỏa cảm súc tiêu cực mà còn giúp họ mạnh mẽ hơn, có cái nhìn bao dung hơn với cuộc sống, thông qua việc kết nối với những người đồng cảnh hoặc thậm chí với người có số phận bi đát hơn. Lớp kỹ năng sống cũng là một hoạt động cần thiết: Các nạn nhân  thường thiếu rất nhiều kỹ năng để sống khỏe và duy trì tâm trạng tích cực. Do vậy, cần các lớp định hướng suy nghĩ, quản lý giận dữ, kỹ năng giao tiếp, thậm chí cách chăm sóc sức khỏe nói chung và sức khỏe sinh sản nói riêng cho bản thân… Khó nhất là hướng dẫn cho các em đối xử với quá khứ của mình. Quá khứ đó ảnh hưởng thế nào với việc học hành của các em và việc làm lại cuộc đời hiện tại.

          Để những nạn nhân của các vụ mua bán người sớm ổn đinh tâm lý, hòa nhập với công đồng rất cần những sẻ chia, động viên, chăm sóc của bạn bè, người thân và toàn xã hội. Đặc biệt là các chuyên gia tâm lý và những người làm công tác xã hội/.